Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Νοσοκομείο

Το '''νοσοκομείο''' είναι ίδρυμα [[υγειονομική περίθαλψη|υγειονομικής περίθαλψης]], στο οποίο παρέχεται [[θεραπεία]] από ειδικευμένο προσωπικό με ειδικό εξοπλισμό, και συχνά, αλλά όχι πάντα, παρέχει τη δυνατότητα μακροχρόνιας παραμονής των ασθενών.

Σήμερα τα νοσοκομεία χρηματοδοτούνται συνήθως από το κράτος, τις οργανώσεις υγείας (με κερδοσκοπικό ή μη σκοπό), τους οργανισμούς παροχής ασφαλειών υγείας ή τις [[φιλανθρωπική οργάνωση|φιλανθρωπικές οργανώσεις]], συμπεριλαμβανομένων των άμεσων φιλανθρωπικών δωρεών. Παλαιότερα ήταν σύνηθες η ίδρυση και χρηματοδότηση νοσοκομείων να γίνεται από θρησκευτικά τάγματα ή δόγματα, μεμονωμένους φιλάνθρωπους ή και ηγέτες. Παράλληλα, τα σύγχρονα νοσοκομεία επανδρώνονται κατά ένα μεγάλο μέρος από επαγγελματίες [[γιατρός|γιατρούς]], [[χειρουργός|χειρουργούς]] και [[νοσηλευτής|νοσηλευτές]], ενώ παλαιότερα για τη λειτουργία τους εξαρτούνταν από τα ιδρυτικά θρησκευτικά τάγματα ή από εθελοντές. 

Τα νοσοκομεία μπορεί να αποτελούνται από ένα μόνο κτήριο ή να αποτελούν μέρος κάποιου συγκροτήματος. Κάποια νοσοκομεία συνεργάζονται με [[πανεπιστήμιο|πανεπιστήμια]] για την διεξαγωγή ιατρικών ερευνών και την εκπαίδευση του ιατρικού προσωπικού. 
 
== Ετυμολογία ==
[[Αρχείο:UCLA Reagan Medical Center.JPG|thumb|250px|right|Το Ιατρικό Κέντρο Reagan του πανεπιστημίου UCLA]]
Στη διάρκεια του [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] το νοσοκομείο λειτουργούσε ως [[πτωχοκομείο]], ξενώνας για [[προσκυνητής|προσκυνητές]] ή [[ιατρική σχολή]]. Το [[αγγλικά|αγγλικό]] όνομα ''hospital'' προέρχεται από τη [[λατινικά|λατινική]] λέξη ''hospes'' (host, φιλοξενώ), λέξη που αποτελεί και τη ρίζα των Αγγλικών λέξεων ''hotel'' (ξενοδοχείο), ''hostel'' (ξενώνας), και ''hospitality'' (φιλοξενία). Στα [[Ελληνική Γλώσσα|Ελληνικά]] η λέξη νοσοκομείο προέρχεται από τη λέξη ''νόσος'' και το ρήμα ''κομέω-ώ'', που στην ιωνική διάλεκτο σήμαινε περιποιούμαι. 

== Τύποι νοσοκομείων ==

Οι [[ασθενείς]] προσέρχονται σε ένα νοσοκομείο είτε μόνο για [[διάγνωση]] είτε για διάγνωση και θεραπεία και στη συνέχεια αποχωρούν (εξωτερικοί), είτε εισάγονται και παραμένουν για κάποιο χρονικό διάστημα, από μία μέρα έως αρκετές εβδομάδες ή και μήνες (εσωτερικοί). Τα νοσοκομεία συνήθως διακρίνονται από άλλες μορφές ιατρικών εγκαταστάσεων από τη δυνατότητά τους να εισάγουν και να περιθάλπουν εσωτερικούς ασθενείς.

=== Γενικά ===

Τα γενικά νοσοκομεία αποτελούν τον πλέον διαδεδομένο τύπο νοσοκομείων, καθώς είναι σχεδιασμένα να αντιμετωπίζουν διαφορετικών ειδών [[ασθένεια|ασθένειες]] και [[τραύμα|τραύματα]], ενώ διαθέτουν τουλάχιστον μία [[μονάδα επειγόντων περιστατικών]] για την αντιμετώπιση άμεσων απειλών της [[υγεία|υγείας]], αλλά και την δυνατότητα αποστολής μέσων άμεσης βοήθειας. Το γενικό νοσοκομείο αποτελεί συνήθως το κύριο νοσηλευτικό ίδρυμα μίας περιοχής, έχοντας μεγάλο αριθμό κλινών για εντατική ή μακροχρόνια θεραπεία και εξειδικευμένες εγκαταστάσεις χειρουργείων, ιατρείων, ακτινολογικών και μικροβιολογικών εργαστηρίων κλπ. Οι μεγάλες πόλεις συνήθως έχουν περισσότερα νοσοκομεία διαφορετικών μεγεθών και εγκαταστάσεων. 

=== Εξειδικευμένα ===
[[Αρχείο:SCCA Building Eastlake side.JPG|thumb|250px|right|Το αντικαρκινικό νοσοκομείο SCCA του Σηάλτ]]
Τα εξειδικευμένα νοσοκομεία περιλαμβάνουν τα [[κέντρο αποκατάστασης τραυμάτων|κέντρα αποκατάστασης τραυμάτων]], τα [[νοσοκομείο παίδων|νοσοκομεία παίδων]], τις [[κλινική αποτοξίνωσης|κλινικές αποτοξίνωσης]], τα νοσοκομεία αντιμετώπισης συγκεκριμένων ασθενειών και προβλημάτων, όπως τα [[ψυχιατρείο|ψυχιατρεία]] για την αντιμετώπιση ψυχιατρικών προβλημάτων, τα [[κέντρο λοιμωδών ασθενειών|κέντρα λοιμωδών ασθενειών]], τα [[αντικαρκινικό νοσοκομείο|αντικαρκινικά νοσοκομεία]] και, παλαιότερα, τα [[Σανατόριο|σανατόρια]]. 

=== Πανεπιστημιακά ===

Τα [[Πανεπιστημιακό νοσοκομείο|πανεπιστημιακά νοσοκομεία]] είναι εκείνα που συνδυάζουν την περίθαλψη των ασθενών με τη διδασκαλία των φοιτητών της ιατρικής επιστήμης. 

=== Κλινικές ===

[[Κλινική|Κλινικές]] ονομάζονται οι ιατρικές εγκαταστάσεις που είναι μικρότερες σε μέγεθος από τα νοσοκομεία. Η διαχείριση των κλινικών μπορεί να γίνετε είτε από κάποιο κυβερνητικό οργανισμό παροχής υπηρεσιών υγείας είτε από ιδιώτες, όπου αυτό επιτρέπεται, και συνήθως παρέχουν μόνο εξωτερικές υπηρεσίες. 

== Τμήματα ==
[[Αρχείο:ER room after a trauma.jpg|thumb|250px|right|Μονάδα εντατικής θεραπείας]]

Τα νοσοκομεία διαθέτουν συνήθως τα ακόλουθα τμήματα ή μονάδες:
* Μονάδα εγκαυμάτων
* Αντικαρκινική μονάδα 
* Μονάδα στεφανιαίων νόσων
* Καρδιολογικό τμήμα
* Ωτορινολαρυγγολογικό τμήμα
* Παιδιατρικό τμήμα
* Παθολογικό τμήμα
* Οφθαλμολογικό τμήμα
* Νευρολογικό τμήμα
* Χειρουργικό τμήμα
* Ορθοπαιδικό τμήμα 
* Τμήμα επειγόντων περιστατικών 
* Μονάδα εντατικής θεραπείας 
** Μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών 
** Κέντρο τραυμάτων 
* Μονάδα τοκετού 
* Εργαστήρια 
* Μονάδα νοσηλείας 
* Τμήμα εξωτερικών ιατρείων 
* Φαρμακείο
* Τμήμα ψυχικής υγείας 
* Ψυχιατρική πτέρυγα 
* Κέντρο αποκατάστασης 
* Κέντρο φυσικοθεραπείας 
* Μονάδα μετα-αναισθητικής θεραπείας 
* Ραδιολογικό – ακτινολογικό τμήμα
* Κέντρο αναπνευστικής υποβοήθησης 
* Μονάδα αυξημένης θεραπείας 

Παράλληλα διαθέτει και μη ιατρικά τμήματα:
* Τμήμα γραμματείας 
* Τμήμα διοίκησης
* Τμήμα ιατρικών αρχείων 
* Τμήμα πληροφοριών 

== Ιστορία ==
[[Αρχείο:Kos Asklepeion.jpg|thumb|250px|right|[[Ασκληπιείο Κω|Ασκληπιείο της Κω]]]]
Στους αρχαίους πολιτισμούς η [[θρησκεία]] και η [[ιατρική]] συνδέονταν. Τα αρχαιότερα γνωστά ιδρύματα που παρείχαν περίθαλψη ήταν οι [[Αρχαία Αίγυπτος|Αιγυπτιακοί]] ναοί. [[Αρχαία Ελλάδα|Ελληνικοί]] [[ναός|ναοί]], αφιερωμένοι στον θεραπευτή θεό [[Ασκληπιός|Ασκληπιό]], δέχονταν ασθενείς, οι οποίοι αποζητούσαν την καθοδήγηση από το θεό μέσω [[όνειρο|ονείρων]]. Οι [[Ρωμαίοι]] υιοθέτησαν τη λατρεία του και το 291 π.Χ. κατασκεύασαν ένα ναό, αφιερωμένο στο θεό υπό το Ρωμαϊκό του όνομα ''Æsculapius'', σε ένα νησί του ποταμού [[Τίβερης|Τίβερη]] στη [[Ρώμη]], όπου ακολουθούνταν ανάλογες τελετουργίες.<ref>Roderick E. McGrew, ''Encyclopedia of Medical History'' (Macmillan 1985), pp.134-5.</ref> 

=== Αρχαία Ασία ===
Οι Σινχαλέζοι (''Sinhalese - [[Σρι Λάνκα|Sri Lankans]]'') ίσως να είναι οι πρώτοι που εισήγαγαν την έννοια των νοσοκομείων στον κόσμο. Σύμφωνα με το [[Μαχαβάμσα]] (''Mahavamsa''), το αρχαίο χρονικό της Σινχαλεζικής βασιλείας που γράφτηκε τον 6 αιώνα μ.Χ., ο βασιλιάς Παντουκαμπχαγια (King Pandukabhaya, 4ος αιώνας π.Χ.) έκτισε νοσοκομεία (Sivikasotthi-Sala) σε διάφορα σημεία της χώρας. Αυτό αποτελεί την αρχαιότερη καταγεγραμμένη απόδειξη της ύπαρξης ιδρυμάτων αποκλειστικά αφιερωμένων στη θεραπεία των ασθενών οπουδήποτε στον κόσμο.<ref>Prof. Arjuna Aluvihare, "Rohal Kramaya Lovata Dhayadha Kale Sri Lankikayo" ''Vidhusara Science Magazine'', Nov. 1993.</ref><ref>''[http://www.hsph.harvard.edu/ihsg/publications/pdf/No-42.PDF Resource Mobilization in Sri Lanka's Health Sector]'' - Rannan-Eliya, Ravi P. & De Mel, Nishan, [[Harvard School of Public Health]] & Health Policy Programme, [[Institute of Policy Studies]], February 1997, Page 19. Accessed 2008-02-22.</ref> Το νοσοκομείο [[Μιχιντάλε]] (''Mihintale Hospital'') είναι ίσως το αρχαιότερο στον κόσμο.<ref>Heinz E Müller-Dietz, ''Historia Hospitalium'' (1975).</ref> 

Ιδρύματα προορισμένα ειδικά για την περίθαλψη των ασθενών εμφανίστηκαν επίσης στην [[Ινδία]]. Ο βασιλιάς Ασόκα (''King Ashoka'') λέγεται ότι ίδρυσε τουλάχιστον 18 νοσοκομεία γύρω στο 230 π.Χ., με γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό, η χρηματοδότηση των οποίων γινόταν από τα βασιλικά ταμεία<ref>''Encyclopedia of Medical History'' - McGrew, Roderick E. (Macmillan 1985), p.135.</ref>. Υπάρχουν ιστορικοί όμως οι οποίοι διαφωνούν με τον ισχυρισμό ότι ο Ασόκα έκτισε κάποιο νοσοκομείο και υποστηρίζουν ότι ο ισχυρισμός αυτός βασίζεται σε λανθασμένη μετάφραση, με τον όρο «''rest houses''» (ξενώνες) να μεταφράστηκε λανθασμένα ως νοσοκομεία. Το λάθος αυτό πιθανόν να προέρχεται από παρόμοιες καταχωρήσεις και αρχεία που αναφέρουν ότι ο Ασόκα εισήγαγε ιατρικά εφόδια.<ref>''[http://www.ucl.ac.uk/~ucgadkw/papers/HistoryOfHospitalsInIndia.pdf The Nurses should be able to Sing and Play Instruments]'' - Wujastyk, Dominik; [[University College London]]. Accessed 2008-02-22.)</ref> 

Τα πρώτα νοσοκομεία που υποστηρίζονταν από το κράτος εμφανίστηκαν στην [[Κίνα]] στη διάρκεια της πρώτης μ.Χ. χιλιετίας.{{πηγή}} Το πρώτο πανεπιστημιακό νοσοκομείο, όπου οι φοιτητές μπορούσαν να κάνουν πρακτική σε ασθενείς υπό την εποπτεία γιατρών στη διάρκεια της εκπαίδευσής τους, ήταν η [[Ακαδημία του Γκουντισαπούρ]] (''Academy of Gundishapur'') στην [[Περσία]]. Ένας ειδικός μάλιστα συμφώνησε ότι «''σε πολύ μεγάλο βαθμό, τα εύσημα για ολόκληρο το νοσοκομειακό σύστημα πρέπει να δοθούν στην Περσία''».<ref>C. Elgood, ''A Medical History of Persia'', (Cambridge Univ. Press), p. 173.</ref> 

=== Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ===
[[Αρχείο:Physician in hospital sickroom printed 1682.jpg|thumb|250px|right|Γιατρός επισκέπτεται ασθενείς σε νοσοκομείο. Γερμανικό χαρακτικό του [[1682]]]]
Οι [[Ρωμαίοι]] δημιούργησαν τα ''valetudinaria'' για τη φροντίδα των ασθενών [[σκλάβος|σκλάβων]], [[μονομάχος|μονομάχων]] και [[στρατιώτης|στρατιωτών]] γύρω στο 100 π.Χ. και πολλά από αυτά αναγνωρίστηκαν μετέπειτα από τους [[αρχαιολογία|αρχαιολόγους]]. Παρόλο που η ύπαρξή τους θεωρείται αποδεδειγμένη, υπάρχει ακόμα αμφιβολία εάν η χρήση τους ήταν τόσο εξαπλωμένη όσο αρχικά θεωρούνταν, καθώς πολλά αναγνωρίστηκαν μόνο με βάση τη διάταξη των ερειπίων των κτισμάτων και όχι από επιβιώσαντα αρχεία ή την εύρεση ιατρικών εργαλείων.<ref>''[http://www.novaesium.de/news/1998-1220-valetudinaria.htm The Roman military Valetudinaria: fact or fiction]'' - [[Patricia Anne Baker|Baker, Patricia Anne]], [[University of Newcastle upon Tyne]], Sunday [[20 December]] [[1998]]</ref> 

Η υιοθέτηση του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]] ως επίσημης κρατικής θρησκείας της [[Ρωμαϊκή αυτοκρατορία|αυτοκρατορίας]] οδήγησε στην επέκταση της παροχής φροντίδας. Η [[Πρώτη Σύνοδος της Νίκαιας]] το [[325]] μ.Χ. ώθησε την [[Εκκλησία]] να παρέχει φροντίδα για τους φτωχούς, τους άρρωστους, της χήρες και τους ξένους. Διέταξε επίσης τη δημιουργία ενός νοσοκομείου σε κάθε πόλη έδρα επισκοπής. Ανάμεσα στα πρώτα ήταν αυτά που κατασκευάστηκαν από τον [[Άγιος Σαμψών|Άγιο Σαμψών]] στην [[Κωνσταντινούπολη]] και τον [[Βασίλειος Καισαρείας|Μέγα Βασίλειο]], [[Αρχιεπίσκοπος|Αρχιεπίσκοπο]] [[Καισαρεία|Καισαρείας]]. Το τελευταίο κατασκευάστηκε δίπλα σε ένα [[Μοναστήρι (θρησκεία)|μοναστήρι]] και παρείχε κατάλυμα στους φτωχούς και τους ταξιδιώτες αλλά και φροντίδα για τους ασθενείς, ενώ υπήρξε ξεχωριστή πτέρυγα για τους λεπρούς.<ref>Roderick E. McGrew, ''Encyclopedia of Medical History'' (Macmillan 1985), p.135. </ref> 

=== Μεσαιωνικό Ισλάμ ===
Το πρώτο καταγεγραμμένο νοσοκομείο του μεσαιωνικού [[Ισλάμ|Ισλαμικού]] κόσμου αποτελεί το νοσοκομείο του [[Ουαλίντ Α']] (''al-Walid ibn 'Abdul Malik''), που βασίλεψε από το [[705]] έως το [[715]] CE και το οποίο κατασκευάστηκε το 86 [[Έτος Εγίρας|ε.Ε]] (706-707 CE). Κατά κάποιο τρόπο έμοιαζε με [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινό]] νοσοκομείο, ήταν όμως γενικότερο καθώς οι φροντίδα που παρείχε εκτεινόταν στους [[λέπρα|λεπρούς]] και τους απόκληρους. Η φροντίδα και η θεραπεία παρέχονταν δωρεάν ενώ απασχολούνταν περισσότεροι του ενός γιατροί.<ref>al-Hassani, Woodcock and Saoud (2007), 'Muslim heritage in Our World', FSTC Publishing, pp.154-156</ref> 

Στον [[Ισλαμική Χρυσή Εποχή|μεσαιωνικό Ισλαμικό κόσμο]] χρησιμοποιήθηκε η λέξη «[[Μπιμαριστάν]]» (''Bimaristan'') για να δηλώσει το νοσοκομείο με τη σύγχρονη έννοιά του, ως ίδρυμα όπου οι ασθενείς γίνονταν δεκτοί και έβρισκαν φροντίδα από το κατάλληλο προσωπικό. Με αυτό τον τρόπο, οι [[Μουσουλμάνος|Μουσουλμάνοι]] γιατροί ήταν οι πρώτοι που έκαναν το διαχωρισμό μεταξύ του νοσοκομείου και των θεραπευτικών ναών, των ναών του ονείρου, των [[άσυλο|ασύλων]], των σανατόριων ([[λαζαρέττο|λαζαρέττα]]) και των [[λεπροκομείο|λεπροκομείων]], τα οποία κατά την αρχαιότητα ήταν επιφορτισμένα περισσότερο με την απομόνωση των ασθενών και των τρελών από την κοινωνία «''παρά με την προσφορά κάποιας μορφής πραγματικής θεραπείας''». Έτσι πολλοί θεωρούν τα μεσαιωνικά Μπιμαριστάν νοσοκομεία ως τα πρώτα νοσοκομεία με τη σύγχρονη έννοια της λέξης.<ref>{{citation|last=Micheau|first=Francoise|contribution=The Scientific Institutions in the Medieval Near East|pages=991-2}}, in {{Harv|Morelon|Rashed|1996|pp=985-1007}}</ref> Τα πρώτα δημόσια νοσοκομεία<ref name=Barrett>[[Peter Barrett]] (2004), ''Science and Theology Since Copernicus: The Search for Understanding'', p. 18, [[Continuum International Publishing Group]], ISBN 0-567-08969-X.</ref>, ψυχιατρικά νοσοκομεία<ref>Ibrahim B. Syed PhD, "Islamic Medicine: 1000&nbsp;years ahead of its times", ''[[The Islamic Medical Association of North America|Journal of the Islamic Medical Association]]'', 2002 (2), p. 2-9 [7-8].</ref> και ιατρικά πανεπιστήμια<ref name=Glubb/> δημιουργήθηκαν επίσης από Μουσουλμάνους γιατρούς του Μεσαίωνα. 

Μεταξύ του όγδοου και του δωδέκατου αιώνα μ.Χ. τα Μουσουλμανικά νοσοκομεία εξελίχθηκαν σε κέντρα φροντίδας υψηλού επιπέδου. Τα νοσοκομεία που ιδρύθηκαν στη [[Βαγδάτη]] τον ένατο και το δέκατο αιώνα απασχολούσαν μέχρι 25 γιατρούς και είχαν ξεχωριστές πτέρυγες για τις διάφορες ασθένειες. Το νοσοκομείο και το Τέμενος του Αλ-Καιραγαουάν (''Al-Qairawan'') στην [[Τυνησία]], το οποίο κατασκευάστηκε στη διάρκεια της δυναστείας των [[Αγκλαμπίντ]] (''Aghlabid'') το [[830]], ήταν απλά αλλά ικανοποιητικά εξοπλισμένο, με αίθουσες διαμορφωμένες σε αίθουσες αναμονής, [[τζαμί]] και ειδικά [[λουτρά]]. Το νοσοκομείο απασχολούσε γυναίκες [[νοσοκόμα|νοσοκόμες]], περιλαμβανομένων νοσοκόμων από το [[Σουδάν]], γεγονός που αποτελούσε σημαντική εξέλιξη. Παράλληλα με τους τακτικούς γιατρούς που περιποιούνταν τους ασθενείς, στο νοσοκομείο απασχολούνταν και οι ''Fuqaha al-Badan'', ένα είδος θρησκευτικών [[φυσιοθεραπεία|φυσιοθεραπευτών]], μία ομάδα θρησκευτικών μελετητών των οποίων οι ιατρικές υπηρεσίες περιελάμβαναν [[αφαίμαξη|αφαιμάξεις]], επανατοποθέτηση οστών και [[καυτηριασμός|καυτηριασμούς]]. Στην εποχή των [[Οθωμανοί|Οθωμανών]], οπότε και τα νοσοκομεία έφτασαν σε ένα αξιοσημείωτο επίπεδο, ο Σουλτάνος [[Βαγιαζήτ Β΄|Βαγιαζήτ ΙΙ]] έκτισε ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο και ιατρικό σχολείο ([[μαντράσα]], ''madrasa'') στην [[Αδριανούπολη]] (''Edirne''), ενώ μεγάλος αριθμός πρώιμων νοσοκομείων κατασκευάστηκαν επίσης στην [[Τουρκία]]. Αντίθετα με τους Αρχαιοελληνικούς ναούς των θεών – θεραπευτών, οι κληρικοί που απασχολούνταν σε αυτά τα ιδρύματα εφάρμοζαν επιστημονική μεθοδολογία για την θεραπεία των ασθενών, σε αντίθεση με τους προγενέστερούς τους.<ref>''[http://www.muslimheritage.com/uploads/TurkishScience.pdf Turkish Contributions to Scientific Work in Islam]'' - [[Aydin Sayili]], ''Foundation For Science, Technology and Civilisation'', Septermber 2004, Page 9</ref> 

Σύμφωνα με τον Σερ [[Τζον Μπάγκοτ Γκλαμπ]] (''Sir John Bagot Glubb''):
 {{απόσπασμα|«Την εποχή του [[Αλ-Μαμούν|Μαμούν]] τα ιατρικά σχολεία ήταν πολύ ενεργά στη Βαγδάτη. Τα πρώτα δωρεάν δημόσια νοσοκομεία άνοιξαν στη Βαγδάτη στη διάρκεια του [[Χαλιφάτο|Χαλιφάτου]] του [[Χαρούν αρ-Ρασίντ]] (''Haroon-ar-Rashid''). Καθώς το σύστημα εξελισσόταν, ορίζονταν γιατροί και χειρούργοι να δίνουν διαλέξεις σε φοιτητές ιατρικής και εξέδιδαν διπλώματα σε αυτούς που θεωρούνταν ικανοί. Το πρώτο νοσοκομείο στην [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]] άνοιξε το [[872]] μ.Χ. και από τότε δημόσια νοσοκομεία εμφανίστηκαν σε ολόκληρη την αυτοκρατορία από την [[Ισπανία]] ως την [[Περσία]].»<ref>''By Mamun's time medical schools were extremely active in Baghdad. The first free public hospital was opened in Baghdad during the Caliphate of Haroon-ar-Rashid. As the system developed, physicians and surgeons were appointed who gave lectures to medical students and issued diplomas to those who were considered qualified to practice. The first hospital in Egypt was opened in 872 AD and thereafter public hospitals sprang up all over the empire from Spain and the Maghrib to Persia''</ref><ref name=Glubb>{{citation|last=Sir Glubb|first=John Bagot|author-link=John Bagot Glubb|year=1969|title=A Short History of the Arab Peoples|url=http://www.cyberistan.org/islamic/quote2.html#glubb|accessdate=2008-01-25}}</ref>}}

=== Μεσαιωνική Ευρώπη ===
Τα [[Μεσαίωνας|μεσαιωνικά]] νοσοκομεία στην [[Ευρώπη]] ακολουθούσαν παρόμοια φιλοσοφία. Ήταν θρησκευτικές κοινότητες και η φροντίδα παρέχονταν από [[μοναχός|μοναχούς]] και καλόγριες (ένας παλιός [[Γαλλικά|Γαλλικός]] ορισμός του νοσοκομείου ήταν ''hôtel-Dieu'', ξενώνας του Θεού). Κάποια ήταν δίπλα σε μοναστήρια, άλλα ήταν ανεξάρτητα και είχαν τη δική τους χρηματοδότηση, συνήθως από ακίνητα, τα οποία παρείχαν έσοδα για την λειτουργία τους. Κάποια νοσοκομεία κάλυπταν διάφορες παθήσεις ενώ άλλα ιδρύονταν για συγκεκριμένες χρήσεις, όπως για παράδειγμα τα λεπροκομεία, ή ως καταφύγια για τους φτωχούς και τους προσκυνητές. Πέρασε αρκετό χρονικό διάστημα ώστε τα περισσότερα νοσοκομεία να καλύψουν περισσότερες της μίας [[πάθηση|παθήσεις]], παρόλο που το πρώτο Ισπανικό νοσοκομείο, το οποίο ιδρύθηκε από τον [[Βησιγότθοι|Βησιγότθο]] επίσκοπο [[Μασόνα]] (''Masona'') το [[580]] στη [[Μέριντα]], ήταν ένα ''xenodochium'' (ξενοδοχείο), σχεδιασμένο ως ξενώνας για τους ταξιδιώτες (οι περισσότεροι προσκυνητές προς τη λάρνακα της [[Αγία Ευλαλία της Μέριντα|Αγίας Ευλαλίας της Μέριντα]]) καθώς και νοσοκομείο για τους πολίτες και τους ντόπιους αγρότες. Η χρηματοδότηση του νοσοκομείου προερχόταν από φάρμες που παρείχαν τροφή για τους ασθενείς και τους επισκέπτες. 

=== Αποικιακή Αμερική ===
[[Αρχείο:Hospicio Cabañas.JPG|thumb|250px|right|Το Hospicio Cabañas στη [[Γουαδαλαχάρα (Μεξικό)|Γουαδαλαχάρα]] του [[Μεξικό]], το μεγαλύτερο της Αποκιακής Αμερικής]]
Πιστεύεται ότι το πρώτο Ισπανικό νοσοκομείο στην [[Αμερική]] ιδρύθηκε μετά την άφιξη του [[Χριστόφορος Κολόμβος|Κολόμβου]] στο νησί που έγινε γνωστό ως [[Ισπανιόλα]] (''Hispaniola'') και ήταν το νοσοκομείο Σαν Νικολας ντε Μπάρι (''San Nicolás de Bari'') στο [[Σάντο Ντομίνγκο]] (''Santo Domingo'') της [[Δομινικανή Δημοκρατία|Δομινικανής Δημοκρατίας]]. Ο Φράι Νίκολας ντε Οβάνδο (''Fray Nicolas de Ovando''), Ισπανός κυβερνήτης και διοικητής της αποικίας από το [[1502]] έως [[1509]], ενέκρινε την κατασκευή του το, ή μετά το, 1504. Το νοσοκομείο πιθανολογείται ότι χρησιμοποιήθηκε και ως εκκλησία. 

Το [[νοσοκομείο του Ιησού του Ναζωραίου]] (''Hospital de Jesús Nazareno'') στην [[πόλη του Μεξικού]] είναι το παλαιότερο νοσοκομείο στη [[Βόρεια Αμερική]]. Ιδρύθηκε το [[1524]] με την οικονομική υποστήριξη του [[κατακτητής|κατακτητή]] (''conquistador'') [[Χερνάν Κορτέζ]] (''Hernán Cortés'') για να παρέχει φροντίδα σε φτωχούς Ισπανούς στρατιώτες και ντόπιους κατοίκους. 

Το πρώτο νοσοκομείο της Βόρειας Αμερικής, βορειότερα του Μεξικού είναι το ''Hôtel-Dieu de Québec''. Ιδρύθηκε στη [[Νέα Γαλλία]] το [[1639]] από τρεις [[Αυγουστινιανοί|Αυγουστινιανούς]] από το ''l'Hôtel-Dieu de Dieppe'' της [[Γαλλία|Γαλλίας]]. Το εγχείρημα, στο οποίο μετείχε και η ανιψιά του [[Καρδινάλιος Ρισελιέ|Καρδινάλιου του Ρισελίε]] εξασφάλισε τη βασιλική σφραγίδα του βασιλιά [[Λουδοβίκος ΙΓ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκου ΙΓ]] και επανδρώθηκε από την αποικιακό γιατρό [[Ρόμπερτ Γκιφάρντ ντε Μονσέλ]] (''Robert Giffard de Moncel'').

=== Σύγχρονη εποχή ===
[[Αρχείο:Nürnberg - Krankenhaus.jpg|thumb|250px|right|Το νοσοκομείο της Νυρεμβέργης το 1916]]
Στην Ευρώπη η μεσαιωνική έννοια της Χριστιανικής φροντίδας εξελίχθηκε στον δέκατο έκτο και δέκατο έβδομο αιώνα σε κοσμική, όμως μόλις τον δέκατο όγδοο αιώνα άρχισαν να εμφανίζονται τα νοσοκομεία με τη σύγχρονη έννοια, που κάλυπταν μόνο ιατρικές ανάγκες και επανδρώνονταν από γιατρούς και χειρούργους. Το Charité, που ιδρύθηκε στο [[Βερολίνο]] το [[1710]], είναι ένα πρώτο δείγμα. 

Το [[νοσοκομείο Γκάις]] (''Guy's Hospital'') ιδρύθηκε στο [[Λονδίνο]] το [[1724]] κατόπιν κληροδοτήματος του ευκατάστατου εμπόρου [[Τόμας Γκάι]] (''Thomas Guy''). Περισσότερα νοσοκομεία εμφανίστηκαν στο Λονδίνο και σε άλλες Βρετανικές πόλεις στη διάρκεια του αιώνα, αρκετά με χρήματα ιδιωτικών εισφορών. Στις Βρετανικές Αμερικανικές αποικίες το [[Γενικό Νοσοκομείο της Πενσυλβάνια]] (''Pennsylvania General Hospital'') ιδρύθηκε στην [[Φιλαδέλφεια (ΗΠΑ)|Φιλαδέλφεια]] το [[1751]], με χρήματα που προήλθαν από ιδιωτικές εισφορές (£2,000) και από τη Συνέλευση<ref>Roderick E. McGrew, ''Encyclopedia of Medical History'' (Macmillan 1985), p.139. </ref>. 

Όταν άνοιξε το [[Βιεννέζικο Γενικό Νοσοκομείο]] (''Allgemeines Krankenhaus'') το [[1784]], το οποίο κατέστη αμέσως το μεγαλύτερο νοσοκομείο του κόσμου, οι γιατροί απέκτησαν μία νέα εγκατάσταση που σταδιακά εξελίχθηκε στο σημαντικότερο ερευνητικό κέντρο. Στη διάρκεια του 19ου αιώνα δημιουργήθηκε η Δεύτερη Ιατρική Σχολή, με τη συμβολή γιατρών όπως οι [[Καρλ Φράιχερρ φον Ροκιτάνσκι]] (''Carl Freiherr von Rokitansky''), [[Ζόζεφ Σκόντα]] (''Josef Škoda''), [[Φέρντιναντ Ρίττερ φον Χέμπρα]] (''Ferdinand Ritter von Hebra'') και [[Ιγκνάζ Φίλιπ Ζέμμελβαις]] (''Ignaz Philipp Semmelweis''). Βασικές ιατρικές επιστήμες και ειδικότητες διευρύνθηκαν. Παράλληλα, οι πρώτες δερματολογικές, οφθαλμολογικές αλλά και ωτορινολαρυγγολογικές κλινικές ιδρύθηκαν στη [[Βιέννη]], που θεωρείται η γενέτειρα της ειδικευμένης ιατρικής{{πηγή}}. 

Στα μέσα του 19ου αιώνα στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης και στη Βόρεια Αμερική ιδρυόταν μία ποικιλία ιδιωτικών και δημόσιων νοσοκομειακών συστημάτων. Στην Ηπειρωτική Ευρώπη τα νέα νοσοκομεία γενικότερα κτίζονταν και χρηματοδοτούνταν από δημόσιους πόρους. Η [[Εθνική Υπηρεσία Υγείας]] (''National Health Service''), ο κύριος πάροχος ιατρικής περίθαλψης στο [[Ηνωμένο Βασίλειο]], ιδρύθηκε το [[1948]]. 
  
Στις [[Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής]] τα νοσοκομεία ήταν μη κερδοσκοπικά και συνήθως χρηματοδοτούνταν από κάποιο θρησκευτικό δόγμα. Ένα από τα πρώτα, πριν ακόμα από τη δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών με τη σημερινή μορφή τους, ιδρύθηκε από τον [[Ουίλιαμ Πενν]] (''William Penn'') στη Φιλαδέλφεια, το [[1713]]. Αυτά τα νοσοκομεία ήταν απαλλαγμένα από τη [[φορολογία]] λόγω του φιλανθρωπικού τους σκοπού, όμως παρείχαν περιορισμένη φιλανθρωπική ιατρική φροντίδα. Οι παροχές στους συμπληρώνονταν από τα μεγάλα δημόσια νοσοκομεία των μεγάλων πόλεων και τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία που συχνά συνεργάζονταν με ιατρικές σχολές. Στα τέλη του εικοστού αιώνα τέλος εμφανίστηκαν στις ΗΠΑ αλυσίδες κερδοσκοπικών νοσοκομείων.

== Εγκαταστάσεις ==
=== Αρχιτεκτονική ===
[[Αρχείο:NHS NNUH entrance.jpg|thumb|250px|right|Το πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Νορφολκ και του Νόριτς στο Ηνωμένο Βασίλειο]]
Τα μοντέρνα νοσοκομειακά κτίρια είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να ελαχιστοποιούν την προσπάθεια του ιατρικού προσωπικού και την πιθανότητα εξάπλωσης κάποιας μόλυνσης ενώ παράλληλα να αυξάνεται η αποτελεσματικότητα του όλου συστήματος. Η μετακίνηση του προσωπικού μέσα στο νοσοκομείο και των ασθενών μεταξύ των διάφορων πτερύγων διευκολύνεται και περιορίζεται χρονικά. Τα κτίρια κατασκευάζονται έτσι ώστε να φιλοξενούν με ασφάλεια τμήματα ραδιολογίας και χειρουργεία ενώ πρέπει να παρέχεται στα σχέδια αρκετός χώρος για τις ειδικές καλωδιώσεις, τα υδραυλικά και την διαχείριση των απορριμμάτων. 
  
Στην πραγματικότητα όμως πολλά νοσοκομεία, ακόμα και αυτά που θεωρούνται μοντέρνα, είναι προϊόντα συνεχούς και συχνά κακά διαχειριζόμενης εξέλιξης με το πέρασμα των δεκαετιών ή ακόμα και των αιώνων, με την προσθήκη νέων τμημάτων ανάλογα με το τι επιτάσσουν οι ανάγκες και τα οικονομικά του κάθε ιδρύματος. Ως αποτέλεσμα, ο Ολλανδός ιστορικός της αρχιτεκτονικής Κορ Ουαγκενάρ χαρακτήρισε πολλά νοσοκομεία ως:

 {{απόσπασμα|«…κατασκευασμένες καταστροφές, ανώνυμα ιδρυματικά συμπλέγματα που διοικούνται από τεράστιες γραφειοκρατίες και τελείως ακατάλληλα για το σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν… Δεν είναι σχεδόν ποτέ λειτουργικά και αντί να κάνουν τους ασθενείς να αισθάνονται άνετα δημιουργούν στρες και άγχος.»<ref>''... built catastrophes, anonymous institutional complexes run by vast bureaucracies, and totally unfit for the purpose they have been designed for ... They are hardly ever functional, and instead of making patients feel at home, they produce stress and anxiety''</ref><ref name="ODE">''[http://www.odemagazine.com/doc/35/healing_by_design Healing by design]'' – ''Ode Magazine'',  July/August 2006 issue. Accessed 2008-02-10.</ref>}}

Κάποια νεότερα σχέδια νοσοκομείων προσπαθούν τώρα να επανιδρύσουν τον σχεδιασμό που λαμβάνει υπόψη τις ψυχολογικές ανάγκες των ασθενών, παρέχοντας περισσότερο αέρα, καλύτερη θέα και ευχάριστους χρωματικούς συνδυασμούς. Αυτές οι ιδέες πηγάζουν στα τέλη 18ου αιώνα, όταν η έννοια της παροχής καθαρού αέρα και της πρόσβασης στις «θεραπευτικές δυνάμεις της φύσης» υιοθετήθηκαν πρώτη φορά από τους αρχιτέκτονες για τη βελτίωση των νοσοκομειακών κτιρίων.<ref name="ODE"/> 

Μία άλλη κύρια αλλαγή η οποία ακόμα υιοθετείται σε πολλά μέρη του κόσμου είναι η αλλαγή από το σύστημα των πτερύγων, όπου οι ασθενείς νοσηλεύονται σε κοινά δωμάτια, χωρισμένα στην καλύτερη από κινητά διαχωριστικά, σε ένα σύστημα που βασίζεται στα δωμάτια των ασθενών, όπου οι ασθενείς φιλοξενούνται σε ξεχωριστά δωμάτια. Το σύστημα των πτερύγων έχει χαρακτηριστεί αρκετά αποτελεσματικό, ιδίως για το ιατρικό προσωπικό, όμως θεωρείται περισσότερο αγχωτικό για τους ασθενείς και επιβλαβές για την ιδιωτικότητά τους. Ένας κύριος περιορισμός, παρόλα αυτά, στην παροχή όλων των ασθενών με ιδιωτικά δωμάτια αποτελεί το υψηλότερο κόστος κατασκευής και λειτουργίας ενός τέτοιου νοσοκομείου, κάτι που οδηγεί πολλά νοσοκομεία να χρεώνουν το χρήση τους.<ref>''[http://www.nationalreviewofmedicine.com/issue/2004/11_15/feature05_21.html Health administrators go shopping for new hospital designs]'' – ''[[National Review of Medicine]]'', Monday [[15 Νοεμβρίου]] [[2004]], Volume 1 NO. 21 </ref> 

=== Υποδομή ===
Τα χειρουργεία, τα τμήματα ειδικών διαδικασιών, τα ραδιολογικά τμήματα, οι [[Μονάδα εντατικής θεραπείας|μονάδες εντατικής θεραπείας]] και τα δωμάτια των ασθενών διαθέτουν ιατρικά αέρια, παροχή ρεύματος έκτακτης ανάγκης, θέρμανση, κλιματισμό και συστήματα εξαερισμού. 

== Χρηματοδότηση ==
Στη σημερινή εποχή τα νοσοκομεία χρηματοδοτούνται είτε από την κυβέρνηση της χώρας στην οποία βρίσκονται ή μέσω ιδιωτικών πόρων, χωρίς να εκλείπουν τα νοσοκομεία που υποστηρίζονται από φιλανθρωπικές ή θρησκευτικές ενώσεις. 

Στο Ηνωμένο Βασίλειο για παράδειγμα υφίσταται ένα σύστημα υγείας χρηματοδοτούμενο από το κράτος. Η νοσοκομειακή περίθαλψη είναι διαθέσιμη για όλους τους νόμιμους κατοίκους της χώρας, αν και τα νοσοκομεία θέτουν προτεραιότητες για τους περιορισμένους πόρους τους, με την τάση της δημιουργίας «λίστας αναμονής» για το μη επείγοντα περιστατικά και για αυτούς που μπορούν να καταφύγουν στην ιδιωτική περίθαλψη. Από την άλλη, πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ, διαθέτουν ένα νοσοκομειακό σύστημα που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε ιδιωτικά, κερδοσκοπικού χαρακτήρα, νοσοκομεία, με λιγοστά κρατικά χρηματοδοτούμενα φιλανθρωπικά νοσοκομεία να παραμένουν σήμερα. Σε έκτακτες περιπτώσεις όπου τα κεδροσκοπικά νοσοκομεία χρειάστηκε να φροντίσουν ανασφάλιστους ασθενείς, όπως στη διάρκεια και μετά από τον [[Τυφώνας Κατρίνα|Τυφώνα Κατρίνα]] στις ΗΠΑ, υπέστησαν άμεσες οικονομικές απώλειες.

== Σημειώσεις - Βιβλιογραφία ==
;Σημειώσεις
{{reflist|2}}

;Βιβλιογραφία
* Morelon, Régis & Roshdi Rashed (1996), Encyclopedia of the History of Arabic Science, vol. 3, Routledge, ISBN 0-415-12410-7

==Πηγή==
*[https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9D%CE%BF%CF%83%CE%BF%CE%BA%CE%BF%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CE%BF&action=edit ελληνόφωνη βικιπαίδεια]
== Εξωτερικές συνδέσεις ==
{{βικιλεξικό}}
{{commons|Category:Hospitals}}
* [http://www.buildinghistory.org/articles/heritagemercy.shtml Jean Manco, The Heritage of Mercy] (Μεσαιωνικά νοσοκομεία στη Βρετανία)
* [http://www.musee-mccord.qc.ca/en/keys/webtours/VQ_P2_10_EN.html Last Resort: Hospital Care in Canada] 
* [http://www.historyfish.net/clay/clay_hospitals.html Medieval Hospitals of England, by Rotha Mary Clay] (Βιβλίο του 1909, τώρα κοινό κτήμα) 



{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Hospital}}

[[Κατηγορία:Νοσοκομεία]]